Bơi lội có gây ảnh hưởng đến xương khớp không? Giải đáp từ chuyên gia
- iCCARE MKT
- 7 thg 5
- 5 phút đọc
Bơi lội từ lâu đã được xem là một trong những bộ môn thể thao toàn diện nhất, phù hợp với nhiều lứa tuổi và thể trạng. Không chỉ giúp tăng sức bền, hỗ trợ hô hấp, cải thiện tuần hoàn, mà còn đặc biệt hữu ích cho hệ xương khớp. Tuy nhiên, vẫn tồn tại một số lo ngại xoay quanh câu hỏi: “Bơi lội có gây ảnh hưởng đến xương khớp không?”.
Bài viết dưới đây Alo Xương Khớp sẽ giúp bạn lý giải từ góc nhìn khoa học, đồng thời chỉ ra các trường hợp ngoại lệ cần lưu ý, giúp bạn tự tin tập luyện an toàn và hiệu quả.
Bơi lội có ảnh hưởng đến xương khớp không?
Câu trả lời ngắn gọn: KHÔNG, nếu bơi đúng kỹ thuật
Ngược lại với nhiều môn thể thao đối kháng hoặc yêu cầu chịu lực lớn lên khớp (như chạy bộ, bóng đá, tennis…), bơi lội là môn thể thao “không trọng lượng”, do môi trường nước làm giảm áp lực cơ học tác động lên các khớp.
Khi bơi, cơ thể gần như được nâng đỡ hoàn toàn trong nước, giúp giảm tới 90% trọng lượng lên hệ thống cơ – xương – khớp. Nhờ đó, các khớp hoạt động linh hoạt mà không bị ma sát quá mức hoặc bị quá tải.
Lợi ích đặc biệt với hệ xương khớp khi bơi lội đúng cách:
Tăng cường độ linh hoạt của khớp: Các động tác tay – chân đều yêu cầu khớp gối, vai, háng, cổ chân vận động linh hoạt, từ đó cải thiện biên độ và độ trơn tru trong vận động.
Phục hồi khớp sau chấn thương: Bơi lội thường được chỉ định trong vật lý trị liệu để phục hồi sau chấn thương khớp, thoái hóa khớp, hay sau phẫu thuật chỉnh hình.
Kích thích quá trình khoáng hóa xương: Mặc dù không phải môn chịu lực mạnh, nhưng việc vận động toàn thân vẫn kích thích tăng mật độ xương nếu thực hiện đều đặn.
Trường hợp bơi lội có thể ảnh hưởng đến xương khớp
Mặc dù được đánh giá là môn thể thao “an toàn với khớp”, nhưng nếu tập luyện sai cách hoặc không phù hợp với tình trạng cơ thể, bơi lội vẫn có thể tiềm ẩn nguy cơ ảnh hưởng đến cơ – xương – khớp.
1. Bơi sai kỹ thuật
Các lỗi kỹ thuật thường gặp như ngửa đầu quá mức khi bơi ếch, vung tay quá rộng khi bơi sải, hoặc đá chân sai trục có thể gây tổn thương ở vai, thắt lưng, cổ, hoặc khớp gối. Đặc biệt, kỹ thuật sai khi lặp lại nhiều lần sẽ dẫn đến viêm gân, chèn ép dây thần kinh, và đau khớp mạn tính.
2. Tập luyện quá mức
Tập luyện với cường độ cao, không có thời gian phục hồi, có thể dẫn đến tình trạng quá tải gân cơ và dây chằng quanh khớp. Một số vận động viên chuyên nghiệp thậm chí có thể gặp hội chứng vai của người bơi lội (Swimmer’s Shoulder) do lặp lại động tác quạt nước quá nhiều.
3. Người có bệnh lý cơ xương khớp nền
Với người đang mắc các bệnh lý như thoát vị đĩa đệm, thoái hóa khớp nặng, viêm khớp dạng thấp, việc chọn lựa kiểu bơi và thời gian tập luyện cần được chỉ định kỹ càng. Nếu không, áp lực nước hoặc chuyển động không phù hợp có thể khiến tình trạng trở nên nghiêm trọng hơn.
Những kiểu bơi tốt cho xương khớp
Bơi ếch (Breaststroke)
Là kiểu bơi nhẹ nhàng, tốc độ vừa phải, phù hợp với người lớn tuổi hoặc người đang trong quá trình hồi phục.
Tuy nhiên, cần lưu ý không ngẩng đầu quá cao để tránh đau cổ.
Bơi ngửa (Backstroke)
Đây là kiểu bơi lý tưởng cho người bị đau lưng, đau cổ, hoặc cần giảm áp lực cho cột sống. Toàn thân được thả lỏng trên mặt nước, hạn chế áp lực lên khớp.
Bơi sải (Freestyle)
Giúp tăng cường sức mạnh toàn thân, rèn luyện cơ vai – lưng – đùi hiệu quả. Tuy nhiên, kỹ thuật bơi sải cần đúng chuẩn để tránh tổn thương khớp vai.
Hướng dẫn bơi lội đúng cách để bảo vệ xương khớp
Khởi động kỹ lưỡng trước khi xuống nước, đặc biệt các khớp vai, cổ, hông và gối.
Lựa chọn kiểu bơi phù hợp với thể trạng và tình trạng bệnh lý nếu có.
Tập luyện với cường độ vừa phải, ưu tiên chất lượng hơn số lượng vòng bơi.
Học kỹ thuật bài bản từ huấn luyện viên nếu là người mới bắt đầu.
Chăm sóc khớp sau khi bơi bằng các bài giãn cơ, xoa bóp hoặc chườm ấm nếu thấy mỏi cơ, khớp.
Phương pháp Chiropractic hỗ trợ phục hồi khớp sau vận động
Chiropractic là phương pháp trị liệu thần kinh cột sống, không dùng thuốc, giúp:
Nắn chỉnh sai lệch trục vận động do hoạt động sai tư thế lâu ngày.
Giải phóng áp lực đè nén lên khớp và mô mềm quanh khớp.
Tăng tuần hoàn và trao đổi chất tại các khớp, hỗ trợ phục hồi nhanh sau vận động.
Đây là liệu pháp được khuyến khích cho người chơi thể thao, đặc biệt khi cảm thấy đau âm ỉ sau khi bơi, có dấu hiệu khớp yếu, cứng hoặc kém linh hoạt.
Kết luận
Bơi lội không gây ảnh hưởng tiêu cực đến xương khớp nếu được thực hiện đúng kỹ thuật và phù hợp với thể trạng cá nhân. Thậm chí, đây còn là bộ môn lý tưởng để cải thiện sức mạnh cơ bắp, hỗ trợ trị liệu sau chấn thương và ngăn ngừa thoái hóa khớp sớm.
Tuy nhiên, người tập vẫn cần chú ý đến việc khởi động kỹ, điều chỉnh kỹ thuật, lựa chọn kiểu bơi đúng với tình trạng sức khỏe và lắng nghe phản hồi của cơ thể trong suốt quá trình luyện tập.
Comments