Vật lý trị liệu có tác dụng gì trong điều trị xương khớp? Giải pháp hỗ trợ không dùng thuốc đang được ưa chuộng
- iCCARE MKT
- 9 thg 5
- 5 phút đọc
Bệnh lý xương khớp như thoái hóa khớp, thoát vị đĩa đệm, đau lưng, viêm gân… đang ngày càng phổ biến ở cả người trẻ và người cao tuổi, do lối sống ít vận động, ngồi sai tư thế hoặc chơi thể thao quá mức. Trong khi nhiều người vẫn quen với việc sử dụng thuốc giảm đau hay phẫu thuật khi tình trạng trở nên nghiêm trọng, thì vật lý trị liệu đang nổi lên như một giải pháp hiệu quả và an toàn, giúp kiểm soát triệu chứng, phục hồi chức năng và ngăn ngừa tái phát.
Vậy vật lý trị liệu có tác dụng gì trong điều trị xương khớp? Phương pháp này hoạt động ra sao và mang lại lợi ích cụ thể gì cho người bệnh? Hãy cùng Aloxuongkhop khám phá chi tiết trong bài viết dưới đây.
1. Tìm hiểu về vật lý trị liệu trong y học hiện đại
Vật lý trị liệu là một chuyên ngành thuộc lĩnh vực phục hồi chức năng, sử dụng các yếu tố vật lý (như nhiệt, điện, ánh sáng, lực cơ học, sóng siêu âm…) cùng với các bài tập vận động chuyên biệt để điều trị, phục hồi và cải thiện chức năng của hệ cơ – xương – khớp.
Không giống như thuốc hay phẫu thuật, vật lý trị liệu không can thiệp xâm lấn, mà tập trung vào cơ chế tự phục hồi của cơ thể, qua đó giảm đau, tăng khả năng vận động và làm chậm tiến triển của bệnh lý xương khớp.
2. Các tác dụng nổi bật của vật lý trị liệu trong điều trị bệnh xương khớp
a. Giảm đau hiệu quả, không cần dùng thuốc
Các thiết bị như máy điện xung, siêu âm trị liệu, laser công suất thấp giúp kích thích sản sinh endorphin nội sinh – chất giảm đau tự nhiên của cơ thể, từ đó làm dịu cơn đau ở khớp gối, vai, cột sống… mà không cần dùng đến thuốc giảm đau, tránh tác dụng phụ lên gan, thận, dạ dày.
b. Giảm viêm, tăng tuần hoàn tại vùng tổn thương
Các tác nhân nhiệt (chườm nóng, sóng ngắn, hồng ngoại) giúp giãn mạch, tăng lưu lượng máu đến vùng khớp tổn thương, thúc đẩy quá trình tái tạo mô mềm, giảm sưng viêm.
c. Duy trì và phục hồi tầm vận động của khớp
Ở người bệnh thoái hóa khớp, viêm khớp hoặc sau phẫu thuật, khả năng vận động khớp bị hạn chế đáng kể. Các bài tập vận động được thiết kế riêng giúp kéo giãn bao khớp, tăng độ linh hoạt, từ đó khớp dần trở nên linh hoạt hơn, giảm nguy cơ cứng khớp.
d. Tăng sức mạnh cơ, giảm nguy cơ teo cơ
Tình trạng đau và ít vận động kéo dài khiến cơ quanh khớp yếu và dễ bị teo nhỏ. Vật lý trị liệu sẽ giúp phục hồi sức mạnh cơ, đặc biệt là nhóm cơ giữ khớp (như cơ tứ đầu đùi giữ khớp gối, cơ lưng giữ cột sống), nhờ đó tăng độ ổn định cho khớp, phòng tránh chấn thương thứ phát.
e. Điều chỉnh tư thế và cơ chế vận động
Nhiều bệnh xương khớp xuất phát từ tư thế sai hoặc thói quen vận động không phù hợp. Kỹ thuật viên vật lý trị liệu sẽ giúp người bệnh nhận biết và điều chỉnh tư thế đi đứng, ngồi, nằm sao cho đúng – đây là yếu tố then chốt giúp bệnh không tái phát.
f. Hỗ trợ phục hồi sau phẫu thuật hoặc chấn thương
Sau phẫu thuật thay khớp, tái tạo dây chằng, nắn chỉnh cột sống, người bệnh cần tập luyện phục hồi chức năng ngay từ giai đoạn sớm. Vật lý trị liệu đúng cách giúp rút ngắn thời gian hồi phục, ngăn cứng khớp, dính khớp và tái hòa nhập vận động bình thường.
3. Những đối tượng nào nên áp dụng vật lý trị liệu trong điều trị xương khớp?
Vật lý trị liệu mang lại hiệu quả cao cho các đối tượng sau:
Người mắc thoái hóa khớp gối, khớp háng, khớp vai
Người bị gai cột sống, thoát vị đĩa đệm cổ – lưng – thắt lưng
Bệnh nhân viêm khớp dạng thấp, viêm quanh khớp vai
Người sau chấn thương dây chằng, gân, xương
Bệnh nhân sau phẫu thuật thay khớp, chỉnh hình, cố định xương
Người cao tuổi bị loãng xương kèm hạn chế vận động
4. Các phương pháp vật lý trị liệu thường dùng cho bệnh xương khớp
Phương pháp | Công dụng chính |
Điện trị liệu (TENS, dòng giao thoa) | Giảm đau, tăng dẫn truyền thần kinh cơ |
Siêu âm trị liệu | Kích thích liền mô mềm, giảm viêm |
Sóng ngắn, sóng xung kích | Điều trị viêm gân, đau mạn tính, kích thích mô sâu |
Chườm nóng – lạnh | Giảm sưng đau, thư giãn cơ, chống viêm |
Laser trị liệu | Chống viêm, hỗ trợ liền gân – cơ |
Tập vận động trị liệu (bài tập khớp) | Tăng biên độ vận động, sức mạnh cơ, phục hồi chức năng |
5. Lưu ý khi điều trị bệnh xương khớp bằng vật lý trị liệu
Cần được đánh giá và lên kế hoạch điều trị cá nhân hóa bởi bác sĩ chuyên ngành phục hồi chức năng.
Tuyệt đối không tự ý áp dụng các thiết bị trị liệu tại nhà khi chưa có hướng dẫn chuyên môn.
Hiệu quả điều trị chỉ đạt được nếu người bệnh kiên trì tập luyện, phối hợp đúng lộ trình.
Với người có bệnh lý tim mạch, tăng huyết áp, tiểu đường, cần điều chỉnh mức độ trị liệu phù hợp.
Kết hợp với chế độ dinh dưỡng, nghỉ ngơi và vận động hợp lý để duy trì kết quả điều trị lâu dài.
Vật lý trị liệu không chỉ là phương pháp hỗ trợ, mà còn là một phần quan trọng trong phác đồ điều trị xương khớp hiện đại, giúp người bệnh giảm đau, cải thiện chức năng vận động và duy trì chất lượng sống. Đây là lựa chọn an toàn, bền vững, đặc biệt với các bệnh mạn tính, người cao tuổi, hoặc sau phẫu thuật, chấn thương.
Để đạt hiệu quả cao, người bệnh cần thực hiện trị liệu đúng lộ trình, có giám sát chuyên môn, đồng thời xây dựng thói quen sống lành mạnh và chủ động phòng ngừa bệnh lý xương khớp ngay từ hôm nay.
>>> Xem thêm: Vật lý trị liệu có chữa khỏi bệnh xương khớp không? hiểu đúng hiệu quả, giới hạn và cách tối ưu kết quả
Comments