Hội chứng chèn ép khớp vai (Swimmer’s Shoulder) ở người bơi lội: Nguyên nhân, dấu hiệu và cách điều trị hiệu quả
- iCCARE MKT
- 16 thg 5
- 5 phút đọc
Hội chứng chèn ép khớp vai, hay còn gọi là Swimmer’s Shoulder, là một trong những chấn thương vai phổ biến nhất ở người bơi lội chuyên nghiệp lẫn nghiệp dư. Đây không chỉ là vấn đề tạm thời ảnh hưởng đến hiệu suất tập luyện mà nếu không được điều trị đúng cách, có thể để lại di chứng lâu dài về chức năng vận động khớp vai. Bài viết dưới đây AloXuongKhop sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về nguyên nhân, dấu hiệu nhận biết và các phương pháp điều trị hiệu quả hội chứng này, từ đó bảo vệ sức khỏe vai trong suốt hành trình thể thao.
1. Hội chứng chèn ép khớp vai là gì?
Swimmer’s Shoulder là thuật ngữ y học chỉ tình trạng chèn ép hoặc viêm các cấu trúc mềm quanh khớp vai, đặc biệt là gân cơ chóp xoay (rotator cuff) và túi hoạt dịch (bursa), do vận động lặp lại quá mức.
Ở người bơi lội, khớp vai thực hiện hàng ngàn vòng quạt nước mỗi tuần. Nếu kỹ thuật không đúng hoặc khối lượng tập luyện quá lớn, các gân cơ và mô mềm quanh vai dễ bị tổn thương, gây đau và hạn chế biên độ vận động.
2. Vì sao người bơi lội dễ bị hội chứng này?
Nguyên nhân chủ yếu nằm ở sự kết hợp giữa các yếu tố sinh cơ học và kỹ thuật bơi:
Tần suất hoạt động cao: Một vận động viên bơi có thể quạt tay hơn 4000 lần mỗi buổi tập.
Kỹ thuật bơi sai: Đặc biệt khi thực hiện động tác cánh tay vượt quá tầm cao, không kiểm soát đúng góc độ khiến gân bị chèn ép.
Sức mạnh cơ không cân bằng: Cơ lưng, vai trước phát triển mạnh hơn cơ vai sau, gây mất ổn định khớp vai.
Không khởi động đầy đủ trước khi vào nước cũng làm tăng nguy cơ chấn thương.
3. Dấu hiệu nhận biết Swimmer’s Shoulder
Việc nhận biết sớm triệu chứng sẽ giúp ngăn ngừa tổn thương lan rộng. Một số dấu hiệu thường gặp bao gồm:
Đau sâu bên trong hoặc quanh khớp vai, đặc biệt khi thực hiện các động tác vung tay hoặc nâng tay cao.
Đau tăng khi bơi, nhất là với kiểu bơi sải, bơi bướm.
Mất sức mạnh vai, cảm giác yếu hoặc nhanh mỏi ở vai bên tổn thương.
Nghe tiếng “lạo xạo” hoặc “rít” khi xoay vai.
Đau khi nằm nghiêng về bên vai tổn thương, ảnh hưởng đến giấc ngủ.
4. Biến chứng nếu không điều trị kịp thời
Nếu không được chẩn đoán và can thiệp đúng lúc, hội chứng chèn ép khớp vai có thể tiến triển thành:
Viêm gân mạn tính hoặc rách gân cơ chóp xoay.
Mất chức năng vận động vai, khiến vận động viên không thể tiếp tục thi đấu hoặc sinh hoạt bình thường.
Cứng khớp vai, viêm khớp vai thứ phát do giảm vận động kéo dài.
5. Phương pháp chẩn đoán
Bác sĩ sẽ tiến hành:
Khám lâm sàng: Kiểm tra biên độ vận động, sức cơ, mức độ đau.
X-quang: Đánh giá hình thái xương khớp.
MRI hoặc siêu âm: Giúp quan sát chi tiết tổn thương phần mềm như gân, cơ, túi hoạt dịch.
6. Điều trị hội chứng chèn ép khớp vai
6.1 Nghỉ ngơi và giảm tải vận động
Tạm ngưng bơi và các động tác gây đau để khớp vai có thời gian hồi phục. Trong giai đoạn này, có thể duy trì thể lực bằng các bài tập không tác động đến vai như đạp xe, chạy bộ nhẹ.
6.2 Vật lý trị liệu
Tăng cường các nhóm cơ ổn định vai như cơ vai sau, cơ lưng trên.
Kéo giãn cơ ngực, cơ vai trước để giảm căng chèn ép.
Liệu pháp lạnh hoặc siêu âm trị liệu giúp giảm viêm đau hiệu quả.
6.3 Dùng thuốc (nếu cần)
Thuốc chống viêm không steroid (NSAIDs): Giảm đau và viêm gân.
Tiêm corticosteroid (chỉ áp dụng trong trường hợp viêm nặng không đáp ứng điều trị bảo tồn).
Lưu ý: Luôn đọc kỹ hướng dẫn sử dụng và tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi dùng thuốc để đảm bảo an toàn và hiệu quả.
6.4 Phẫu thuật (hiếm gặp)
Chỉ định nếu rách gân nặng hoặc điều trị bảo tồn thất bại. Phẫu thuật nội soi làm sạch gân và mở rộng khoảng khớp giúp giải phóng chèn ép.
7. Phòng ngừa Swimmer’s Shoulder
Tập kỹ thuật bơi đúng cách, tránh vượt quá tầm vận động của vai.
Khởi động kỹ trước khi xuống nước.
Lập kế hoạch huấn luyện hợp lý, tránh tăng cường độ đột ngột.
Tập bài bổ trợ cơ vai và cơ lưng đều đặn để giữ khớp vai ổn định.
Theo dõi đau vai định kỳ, không cố gắng tập luyện khi có dấu hiệu chấn thương.
8. Dinh dưỡng hỗ trợ phục hồi gân vai
Thực phẩm giàu omega-3 (cá hồi, hạt lanh): Giúp kháng viêm tự nhiên.
Collagen type I, vitamin C: Hỗ trợ tái tạo mô liên kết và gân cơ.
Canxi, vitamin D: Duy trì sức khỏe xương khớp.
Swimmer’s Shoulder – hội chứng chèn ép khớp vai ở người bơi lội – là tình trạng phổ biến nhưng hoàn toàn có thể phòng ngừa và điều trị hiệu quả nếu phát hiện kịp thời. Người bơi cần trang bị kiến thức đúng đắn về kỹ thuật bơi, sinh cơ học vai, kết hợp chế độ nghỉ ngơi – tập luyện hợp lý và sự hỗ trợ từ chuyên gia phục hồi chức năng để bảo vệ khớp vai khỏi chấn thương dài hạn. Đừng để cơn đau âm ỉ ở vai ảnh hưởng đến hành trình chinh phục đường đua xanh của bạn!
>>> Xem thêm: Bơi lội có gây ảnh hưởng đến xương khớp không? Giải đáp từ chuyên gia
Comments