Đau khớp vai khi bơi lội: nguyên nhân và cách điều trị hiệu quả

Bơi lội là một trong những môn thể thao toàn thân được đánh giá cao về lợi ích sức khỏe, đặc biệt với hệ hô hấp, tim mạch và xương khớp. Tuy nhiên, nếu luyện tập sai tư thế hoặc quá sức, nhiều người có thể gặp phải tình trạng đau khớp vai khi bơi lội – một trong những chấn thương phổ biến, ảnh hưởng nghiêm trọng đến khả năng vận động cũng như chất lượng luyện tập.

Vậy đâu là nguyên nhân gây đau khớp vai khi bơi? Làm sao để khắc phục tình trạng này và phòng ngừa tái phát? Hãy cùng alo xương khớp tìm hiểu ngay trong bài viết sau.

Đau khớp vai là tình trạng thường gặp ở người bơi sai tư thế hoặc luyện tập quá mức, đặc biệt ở những kiểu bơi như bơi sải, bơi bướm.

Đau khớp vai khi bơi lội là gì?

Đau khớp vai khi bơi thường là biểu hiện của tổn thương gân cơ, bao khớp hoặc mô mềm quanh khớp do vận động sai cách hoặc lặp lại quá nhiều lần một chuyển động. Tình trạng này còn được gọi là “Swimmer’s Shoulder” – hội chứng vai của người bơi lội, chiếm tới 40 – 70% các ca chấn thương liên quan đến bơi.

Cơn đau thường âm ỉ lúc đầu, khu trú vùng trước hoặc bên ngoài vai, sau đó tăng dần khi vận động. Nếu không được điều trị kịp thời, người bệnh có thể mất chức năng vận động khớp vai, giảm hiệu suất tập luyện hoặc nghiêm trọng hơn là rách gân chóp xoay.

Nguyên nhân gây đau khớp vai khi bơi lội

1. Kỹ thuật bơi không đúng

Đây là nguyên nhân phổ biến nhất, đặc biệt ở những người mới học bơi hoặc tự học mà không qua hướng dẫn chuyên môn. Một số lỗi điển hình gồm:

• Vung tay quá rộng hoặc quá cao khi bơi sải hoặc bơi bướm

• Không đồng bộ giữa động tác tay và chân khiến vai phải gánh trọng lực quá nhiều

• Ngửa cổ quá mức khi bơi ếch gây kéo căng vùng vai – cổ

Lỗi kỹ thuật khi bơi có thể khiến gân cơ quanh khớp vai bị quá tải, lâu ngày dẫn đến viêm, rách hoặc xơ hóa.

2. Tập luyện quá sức

Việc luyện tập trong thời gian dài mà không nghỉ ngơi hợp lý sẽ khiến gân cơ và dây chằng quanh vai bị quá tải, đặc biệt khi lặp lại liên tục động tác quạt nước. Người mới bắt đầu bơi hoặc các vận động viên chuyên nghiệp thường dễ gặp phải chấn thương do nguyên nhân này.

3. Cấu trúc khớp vai đặc biệt nhạy cảm

Khớp vai là khớp linh hoạt nhất cơ thể nhưng cũng rất dễ tổn thương. Những người có tiền sử viêm quanh khớp vai, thoái hóa khớp, hoặc mất cân bằng cơ vùng vai sẽ có nguy cơ cao hơn bị đau vai khi bơi.

>>> Xem thêm: Bơi lội có gây ảnh hưởng đến xương khớp không? Giải đáp từ chuyên gia

4. Không khởi động kỹ trước khi xuống nước

Bỏ qua giai đoạn khởi động có thể khiến các cơ – gân – dây chằng quanh vai chưa được làm ấm, tăng nguy cơ chấn thương cấp khi vận động mạnh trong nước.

Dấu hiệu nhận biết đau khớp vai do bơi lội

• Đau âm ỉ hoặc nhói ở vùng vai, đặc biệt khi đưa tay lên cao, vòng ra sau hoặc chống tay.

• Cảm giác cứng khớp vào buổi sáng hoặc sau khi bơi.

• Khớp vai có thể phát ra tiếng lục cục, rắc rắc khi cử động.

• Mất dần khả năng xoay, nâng, hoặc giữ tay trên cao.

• Trường hợp nặng: đau lan xuống cánh tay, vai sưng, yếu cơ.

Nếu thấy đau vai kéo dài hoặc tái phát nhiều lần khi bơi, bạn cần được kiểm tra và chẩn đoán kịp thời để tránh biến chứng.

Cách điều trị đau khớp vai khi bơi hiệu quả

1. Nghỉ ngơi và điều chỉnh chế độ luyện tập

Ngưng bơi từ 1 – 2 tuần nếu cảm thấy đau, để vùng vai có thời gian phục hồi. Sau đó, quay lại tập luyện nhẹ nhàng và chú ý đến kỹ thuật bơi.

2. Chườm lạnh – chườm ấm luân phiên

• Chườm lạnh: giúp giảm sưng viêm cấp tính sau bơi.

• Chườm ấm: dùng trong giai đoạn phục hồi, giúp thư giãn cơ và tăng tuần hoàn máu.

3. Sử dụng thuốc giảm đau – kháng viêm (theo chỉ định)

Trong trường hợp đau nhiều, bác sĩ có thể kê thuốc NSAIDs, thuốc giãn cơ hoặc bôi ngoài để giảm viêm và hỗ trợ phục hồi mô mềm.

4. Vật lý trị liệu phục hồi chức năng

Các bài tập giãn cơ, tăng cường cơ vùng vai, vai – lưng giúp hỗ trợ khớp vận động đúng trục, đồng thời ngăn ngừa tái phát. Một số kỹ thuật thường dùng:

• Sóng siêu âm trị liệu

• Điện xung kích thích cơ

• Kéo dãn cơ thủ công

5. Điều trị bằng phương pháp Chiropractic

Chiropractic là liệu pháp trị liệu thần kinh cột sống, được đánh giá cao trong điều trị đau khớp vai do sai lệch tư thế hoặc mất cân bằng vận động. Phương pháp này giúp:

• Nắn chỉnh các khớp vai – lưng bị lệch do hoạt động sai cách

• Cải thiện dẫn truyền thần kinh vùng vai

• Tăng tuần hoàn và phục hồi tổn thương mô quanh khớp

Trị liệu thần kinh cột sống (Chiropractic) là phương pháp hiện đại, không dùng thuốc, giúp giảm đau và phục hồi khớp vai hiệu quả.

Phòng ngừa đau khớp vai khi bơi

• Khởi động đầy đủ từ 10 – 15 phút, đặc biệt tập trung khớp vai, cổ, lưng và tay.

• Học và duy trì kỹ thuật bơi đúng. Nếu mới bắt đầu, nên tập với huấn luyện viên chuyên nghiệp.

• Xây dựng lịch tập khoa học: tránh bơi quá lâu, không nghỉ ngơi hợp lý.

• Chăm sóc vai sau tập luyện bằng các động tác giãn cơ, massage hoặc chườm nóng.

• Tăng cường cơ quanh khớp vai bằng các bài tập bổ trợ trên cạn: chống đẩy, plank, kéo dây đàn hồi.

Đau khớp vai khi bơi lội là tình trạng phổ biến nhưng hoàn toàn có thể điều trị và phòng ngừa hiệu quả nếu phát hiện sớm và can thiệp đúng cách. Việc bơi lội mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe xương khớp, tuy nhiên, để an toàn và hiệu quả, bạn cần tập luyện đúng kỹ thuật, có thời gian nghỉ hợp lý và quan tâm đến các dấu hiệu bất thường của cơ thể.

Nếu cơn đau không giảm sau vài tuần hoặc có dấu hiệu nghiêm trọng hơn, đừng ngần ngại tìm đến bác sĩ chuyên khoa cơ – xương – khớp để được chẩn đoán và trị liệu phù hợp.

>>> Xem thêm: Hội chứng chèn ép khớp vai (Swimmer’s Shoulder) ở người bơi lội: Nguyên nhân, dấu hiệu và cách điều trị hiệu quả